fot. depositphotos

Alergicy nie lubią wiosny

Alergia to nadwrażliwość układu odpornościowego, która szczególnie wiosną staje się uciążliwa dla osób uczulonych. Rosnący problem zapadalności na choroby alergiczne, w dużej mierze w krajach wysoko uprzemysłowionych, sprawił że zyskały one miano chorób cywilizacyjnych.

Z roku na rok przybywa chorych z potwierdzonym występowaniem reakcji alergicznych na różne czynniki. Przyczyna tego najprawdopodobniej tkwi w narastającym zanieczyszczeniu środowiska, spożywaniu wysoce przetworzonej oraz chemizowanej żywności, czy też stosowaniu, często bezpodstawnie antybiotyków, które wyjaławiając organizm, sprawiają iż nawet niegroźne alergeny powodują wzmożoną odpowiedź immunologiczną i rozwój procesu zapalnego. Mechanizm reakcji alergicznej to złożona, nadmierna odpowiedź układu immunologicznego w kontakcie z alergenem, polegająca między innymi na pobudzeniu limfocytów T, wytwarzaniu dużej ilości immunoglobulin, komórek tucznych, co w efekcie doprowadza do zainicjowania procesu zapalnego. Z ziarnistości magazynujących zostaje uwolniona histamina, będąca głównym sprawcą występowania odczynów alergicznych oraz rozprzestrzeniania się procesu zapalnego. Histamina powoduje rozszerzenie małych naczyń krwionośnych i zwiększenie ich przepuszczalności, co prowadzi do powstania obrzęków naczynioruchowych oraz zaczerwienienia, głównie w miejscu kontaktu z alergenem. Nadmiernie wydzielana histamina wywołuje pokrzywkę, wypryski alergiczne, odczyny polekowe oraz liczne dermatozy przebiegające ze świądem. Reakcje alergiczne mogą przebiegać z różnym nasileniem oraz dotyczyć poszczególnych narządów lub też całych układów (np. pokarmowego, oddechowego).

Objawy alergii

Alergie mogą utrzymywać się na przestrzeni całego roku, dotyczy to na ogół alergii pokarmowych lub takich, kiedy na styczność z alergenem jesteśmy narażeni w sposób ciągły. Alergie mogą też pojawiać się sezonowo, są to zwłaszcza alergie wziewne, gdzie szczególnie uciążliwy dla alergików jest okres wiosenno-letni. Pierwsze alergeny pojawiają się już w marcu, są to głównie pyłki rozkwitającej olszy i leszczyny, a rosnące temperatury i dosyć duża wilgotność powietrza sprzyjają również rozprzestrzenianiu się zarodników pleśni. Następnie dochodzi pyląca topola, brzoza, a w maju dołączają również m.in. pyłki babki, pokrzywy, a następnie traw.

Unoszące się w powietrzu pyłki mogą wywoływać alergiczny nieżyt nosa (ANN), zwany też katarem siennym, będący jedną z najczęstszych chorób uczuleniowych oraz alergiczne zapalenia spojówek, które często towarzyszy nieżytowi nosa i innym alergicznym schorzeniom. Katar sienny objawia się zatkanym nosem, z obecnością wodnistej, bezbarwnej wydzieliny oraz uciążliwym kichaniem, do których może dołączyć swędzenie oczu, podrażnienie i zaczerwienienie gardła. Obserwuje się również spadek koncentracji, uczucie zmęczenia czy rozdrażnienia. U osób cierpiących na alergie wziewne w wyniku przewlekle toczących się procesów zapalnych w drogach oddechowych może rozwinąć się astma oskrzelowa. Kolejnym problemem jest występowanie tzw. alergii krzyżowych, kiedy to w okresie pylenia i narażenia na alergen, u uczulonych pojawia się korelacja między alergią wziewną a pokarmową.

Wszystkie objawy alergii są niezwykle dokuczliwe i utrudniają codzienne funkcjonowanie, dlatego konieczne jest odpowiednio dobrane postępowanie terapeutyczne oraz skuteczna edukacja pacjenta, prowadzące do poprawy komfortu życia. Ważne jest unikanie istotnego klinicznie alergenu lub zmniejszenie ekspozycji na alergen, leczenie farmakologiczne i immunoterapia swoista.

Leki przeciwhistaminowe

Ważną grupę leków w walce z alergiami stanowią leki przeciwhistaminowe, które łagodzą objawy i przebieg choroby o podłożu alergicznym oraz mogą zapobiegać groźnym jej powikłaniom (np. wstrząs anafilaktyczny, silne napady astmy oskrzelowej). Mechanizmy działania leków przeciwhistaminowych polegają na blokowaniu receptorów dla histaminy, czy też blokowaniu uwalniania histaminy z ziarnistości magazynujących lub hamowaniu syntezy histaminy. Najczęściej stosowane są blokery receptorów histaminowych, które dzielimy na leki I generacji – klasyczne i II generacji, tzw. nowe leki.

Leki I generacji cechuje brak wybiórczości receptorowej, bowiem poza blokowaniem receptorów histaminowych H1, działają także na receptory cholinergiczne, dopaminergiczne i serotoninergiczne, co prowadzi do wywoływania licznych działań niepożądanych. Dość często powodują znużenie, senność, otępienie, suchość w jamie ustnej, bóle i zawroty głowy oraz ograniczają koncentrację, dlatego nie są wskazane dla osób prowadzących pojazdy i urządzenia mechaniczne. Nowe antyhistaminiki II generacji działają głównie na receptory H1, praktycznie nie wykazując działania pozareceptorowego, dzięki temu nie wykazują efektu sedatywnego i ograniczającego sprawność psychofizyczną. Oprócz działania antyhistaminowego substancje II generacji wykazują również działanie przeciwalergiczne, o innym mechanizmie, oraz efekty przeciwzapalne. Cechuje je wysoki profil bezpieczeństwa, a w odróżnieniu od leków I generacji nie wykazują efektów kardiotoksycznych i arytmogennych. Wśród leków II generacji należy wymienić: cetyryzynę, lewocetyryzynę, loratadynę, desloratadynę, feksofenadynę. Zdaniem niektórych autorów istotne różnice w tolerancji wśród antyhistaminików II generacji pozwalają na wyodrębnienie, tzw. III generacji, do której zaliczyć można desloratadynę i lewocetyryzynę, bowiem bardzo rzadko, w stopniu podobnym do placebo, wywołują efekt sedacyjny, w porównaniu do reszty leków z tej grupy.

Szerokie zastosowanie w leczeniu alergicznego nieżytu nosa, przewlekłych alergicznych zapaleń spojówek oczu oraz pokrzywki, znajduje desloratadyna. Skutecznie znosi uciążliwe objawy świądu nosa, kichania, łzawienia, zatkania nosa i trudności w oddychaniu. Nie przenikając bariery krew-mózg, nie powoduje działań ośrodkowych, a będąc aktywnym metabolitem loratadyny, działa od niej wyraźnie dłużej. Jak cała grupa leków II generacji wykazuje działanie antyhistaminowe wobec receptorów H1, a dodatkowo hamuje uwalnianie mediatorów prozapalnych i cytokin z mastocytów i bazofili. Okres półtrwania desloratadyny wynosi ponad 20 godzin, dlatego dawkowana jest raz na dobę, co stanowi duże ułatwienie dla pacjentów. Zarejestrowana jako lek przeciwhistaminowy już od 1. r.ż., dostępna jest w postaci tabletek powlekanych, tabletek ulegających rozpadowi w jamie ustnej oraz syropu.

Bibliografia

1.    Korbut R., Farmakologia po prostu, Wydawnictwo UJ, Kraków 2009
2.    Janiec W., Farmakodynamika, Wydawnictwo Lekarskie, PZWL, Warszawa, 2008
3.    Drelich E., Desloratadyna: co trzeba o niej wiedzieć?, Stworzone dla farmaceuty, 3/2014
4.    www.mediton.pl/library/aai_volume-2_issue-1_article-262.pdf

Podobne wiadomości

Nie ma możliwości dodania komentarza