Koncepcja Thalera na miarę Nobla

Alfred Nobel nie ustanowił nagrody z ekonomii, natomiast banki szwedzkie postanowiły honorować ekonomistów nagrodą imienia Nobla, fundując pieniężne wyróżnienie dla wybitnych naukowców.

W roku 2017 nagroda ta została przyznana amerykańskiemu ekonomiście Richardowi Thalerowi za wkład w rozwój ekonomii behawioralnej. Kontynuując badania Khanemana i Tverskiego, Thaler opracował założenie koncepcji tworzenia lepszego świata. Bazuje ona na wiedzy o niskiej racjonalności wyborów, których dokonują konsumenci i pacjenci. Znając rzeczywiste uwarunkowania decyzji ludzi, można tak konstruować opcje wyborów, aby decyzje służyły dobrostanowi każdego człowieka. Przykładem może być eksperyment w stołówkach szkolnych w USA. Otóż młodzież w wieku 14-15 lat ignoruje rady dorosłych, nawet dietetyków, aby odżywiała się racjonalnie. Wiedząc, że tak jest, w stołówce szkolnej na wysokości oczu, czyli około 130-170 cm od podłogi, umieszczono dania z warzywami, owocami, białym mięsem, kompotami. Powyżej i poniżej umieszczono dania bardziej kaloryczne – chipsy, frytki, hamburgery, coca-colę itp. Po kilku miesiącach trwania tego eksperymentu okazało się, że spadła nadwaga wśród młodzieży. Stało się tak, bowiem ustawiono dania, mając na względzie wiedzę na temat wyborów ludzi. Najchętniej wybierają oni to, co jest ustawione na wysokości oczu, ale są zadowoleni, kiedy mają wybór. I te warunki były spełnione. Gdyby w stołówce ustawić wyłącznie dania zdrowe, wówczas młodzież by się zbuntowała. Mając możliwość wyboru, dokonywała tego bardziej racjonalnego dla swego życia i zdrowia.

Koncepcja Thalera bazuje na stosowaniu zachęt dla konsumentów, pacjentów, aby podejmowane przez nich decyzje lepiej im służyły. W ten mechanizm wpisuje się zakaz reklamowania aptek czy funduszy emerytalnych. W sytuacji zakazu reklam, ludzie zostają zmuszeni do rozważania opcji, które będą dla nich odpowiednie. Prawda o konsumentach jest taka, że zamiast samemu analizować opcje, bazują na sloganach czy opiniach występujących w reklamach aktorów. Zamontowanie zdjęcia patrzących znad półki oczu na przechodzących między regałami klientów zmniejsza liczbę kradzieży w sklepie czy aptece samoobsługowej.

Więcej o koncepcjach Thalera można przeczytać w wydanej w Polsce jego pracy: Thaler R. Sunstein C., „Impuls. Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia” (Zysk i S-ka, Poznań 2012).

Podobne wiadomości

Nie ma możliwości dodania komentarza