Już po raz kolejny farmaceuci obchodzili Ogólnopolski Dzień Aptekarza. Termin tego wydarzenia wiąże się z przypadającym o tej porze roku świętem Kosmy i Damiana, prekursorów farmacji klinicznej oraz patronów aptekarzy.
W tym roku farmaceuci z całej Polski zgromadzili się 11 października w warszawskim teatrze Capitol. W uroczystościach wzięli udział również parlamentarzyści, przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, instytucji państwowych, środowisk akademickich i działaczy samorządów zawodów zaufania publicznego, a także przedstawiciele firm i hurtowni farmaceutycznych.
Kredyt zaufania
Zgromadzonych gości powitała prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej, Elżbieta Piotrowska-Rutkowska. Podkreślając wyjątkowość tego święta, zauważyła między innymi, że wprowadzone w czerwcu br. nowe przepisy pod hasłem „Apteka dla Aptekarza”, są przez środowisko odebrane jako ogromny kredyt zaufania dla tego zawodu. – Ale i pełnej odpowiedzialności spoczywającej na każdym z nas – podkreśliła prezes NRA.
Elżbieta Piotrowska-Rutkowska wymieniła również zadania, jakie czekają polskich aptekarzy w ciągu najbliższych lat: Takim wyzwaniem z pewnością jest znalezienie sposobu na wykorzystanie potencjału farmaceuty oraz wzmocnienie niezależności i podniesienie rangi naszego zawodu. Prezes NRA poinformowała również, że trwają prace nad pilotażem opieki farmaceutycznej w Polsce. Właśnie opiece farmaceutycznej poświęcono dużo uwagi podczas towarzyszącej obchodom sesji naukowej pod tytułem „Zawód farmaceuty, rozwiązania systemowe rynku farmaceutycznego na tle polityki zdrowotnej państwa na przykładzie Wielkiej Brytanii”. Opieka farmaceutyczna to pomoc udzielana pacjentowi przez aptekarza w zakresie terapii lekowej, oferowana głównie pacjentom cierpiącym na choroby przewlekłe.
O tym, że ta właśnie rola farmaceuty staje się coraz bardziej potrzebna w dzisiejszej Europie, przekonywała w swoim wystąpieniu Jūratė Švarcaitė, sekretarz generalna Pharmaceutical Group of the European Union (PGEU) – organizacji reprezentującej środowisko farmaceutów na poziomie europejskim. Poszczególne społeczeństwa starzeją się, ponieważ żyjemy coraz dłużej – w latach 1990-2014 przeciętna długość życia w Europie wzrosła o 6 lat. Dlatego rosną potrzeby w zakresie opieki zdrowotnej oraz jej koszty. Już dziś 50 mln obywateli naszego kontynentu cierpi na co najmniej jedną chorobę przewlekłą.
– Zarówno Komisja Europejska, jak i OECD zwracają uwagę na konieczność brania pod uwagę przemian populacyjnych – zauważyła Jūratė Švarcaitė.
Farmaceuta bliżej pacjenta Mieszkańcy wielu państw potrzebują też ciągłej edukacji w zakresie profilaktyki, upowszechnienia wiedzy o tym, że zmiana stylu życia w znacznym stopniu ochroni ich przed chorobami sercowo-naczyniowymi i układu oddechowego oraz nowotworami. Kolejny problem to fakt, że pacjenci przestają przyjmować leki, które zalecił im lekarz, ponieważ nie rozumieją sensu terapii lub przyjmują je w sposób niewłaściwy, powodując, że są nieskuteczne.
Z tych przyczyn, jak również dlatego, że często utrudniony jest dostęp do lekarza, rośnie rola farmaceuty. Jego przewaga nad innymi pracownikami zawodów medycznych polega na tym, że jest łatwo dostępny i może bez trudu nawiązać kontakt z pacjentami. W Europie działa 154 tys. aptek, rozmieszczonych w taki sposób, by 98 proc. mieszkańców mogło do nich dotrzeć w ciągu 30 minut.
Podstawę pracy farmaceuty w dalszym ciągu stanowi wydawanie leków i wyrobów medycznych, ale opieka farmaceutyczna działa już w wielu krajach: tam w aptece można zmierzyć ciśnienie tętnicze, stężenie cholesterolu, a nawet poddać się szczepieniu. W 20 krajach apteki oferują pomoc w rzucaniu palenia. W aptekach 13 krajów prowadzi się z pacjentem rozmowy na temat leków, które przyjmują.
Nadia Bukhari, członkini PGEU oraz Royal Pharmaceutical Society, przedstawiła, w jaki sposób odbywa się to w Wielkiej Brytanii. Codziennie tamtejsze apteki odnotowują 1,6 mln wizyt, a przeciętny pacjent odwiedza to miejsce 11 razy w roku. Opieka farmaceutyczna działa tam w dwóch systemach: przeglądu stosowania leków (MUR) oraz omówienia nowego leku, który pacjent ma przyjmować po raz pierwszy (NMS). W tym drugim przypadku farmaceuta po dwóch tygodniach od rozpoczęcia terapii kontaktuje się z pacjentem telefonicznie i omawia ewentualne problemy, związane z przyjmowaniem nowego leku.
– Często do aptek kierują pacjentów lekarze pierwszego kontaktu, zadowoleni z tych świadczonych przez farmaceutów usług, ponieważ dzięki nim chorzy prawidłowo przyjmują leki – stwierdziła Nadia Bukhari. – A to zwiększa skuteczność terapii.
Wszystkie te zmiany mogą przynieść oszczędności w postaci zmniejszenia liczby wizyt u lekarza. Zdaniem Nadii Bukhari nowe podejście stanowi duże wyzwanie w zakresie komunikacji pomiędzy poszczególnymi grupami zainteresowanych. Wprowadzane zmiany muszą zostać poprzedzone szkoleniami. Kluczowym zagadnieniem jest edukacja.
Akila Ahmed, przedstawicielka brytyjskiego National Health Service (NHS), stwierdziła natomiast, że aptekarze mogą i powinni zaprezentować lekarzom możliwości, jakie mają do zaoferowania. Jak oceniła, dzięki nim o 20 proc. można zmniejszyć liczbę wizyt u lekarza pierwszego kontaktu.
W dniu swojego święta zasłużeni działacze samorządu aptekarskiego otrzymali odznaczenia i wyróżnienia, w tym również nadane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Andrzeja Dudę.
Manager Apteki był jednym z patronów medialnych Ogólnopolskiego Dnia Aptekarza.
