skuteczne odchudzanie
fot. fotolia

Skuteczne odchudzanie

Pacjenci liczą, że farmaceuci polecą im odpowiedni preparat, który będzie orężem w walce ze zbędnymi kilogramami. Które z suplementów diety warto polecać pacjentom?

Wartość BMI (body mass index) jest wskaźnikiem mówiącym o stopniu jej zaawansowania. Wartości z przedziału 25-29,9 kg/m2 charakteryzują nadwagę, powyżej 30 kg/m2 mówi się już o otyłości, natomiast 40 kg/m2 to otyłość skrajna. Zbędne kilogramy to nie tylko defekt estetyczny wizerunku, ale przede wszystkim ryzyko wystąpienia wielu dodatkowych, zdrowotnych konsekwencji. U osób otyłych często obserwuje się zaburzenia gospodarki lipidowej, charakteryzujące się podwyższonym poziomem cholesterolu całkowitego i frakcji LDL oraz obniżonym poziomem frakcji HDL. Otyłość stwarza również ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, chorób układu krążenia: nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego, a także udaru. Pogarsza ona jakość życia i może mieć wpływ na skrócenie jego długości. Pierwszym krokiem w walce ze zbędnymi kilogramami powinno być zwiększenie wydatku energetycznego połączone z odpowiednio dobraną dietą, co wiąże się ze zmianą stylu życia. Pacjenci oczekują jednak od farmaceutów porady przy wyborze środków, które pomogą im zgubić zbędne kilogramy.

Preparaty z błonnikiem

Na rynku farmaceutycznym jest mnóstwo suplementów diety, których producenci deklarują skuteczność w redukcji masy ciała. Zawierają one różnorakie składniki, których zadaniem jest zmniejszenie łaknienia, hamowanie wchłaniania tłuszczów, regulacja trawienia, przyspieszenie przemiany materii, a także regulacja poziomu glukozy we krwi. Warto przyjrzeć im się nieco bliżej. Środkami pochodzenia naturalnego, które mają korzystny wpływ na redukcję masy ciała, a także wpływają dobroczynnie na profil lipidowy są hydrofilne preparaty błonnikowe. W składzie preparatów złożonych wyróżnić można mielone łuski babki jajowatej, mielone nasiona lnu, otręby owsiane, pszenne, ryżowe, jęczmienne, kukurydziane, gumę guar i ksantan. Ich mechanizm działania polega na zwiększaniu objętości poprzez absorpcję wody i wypełnianie żołądka, przez co dają uczucie sytości. Zwiększenie objętości wiąże się również z wpływem na nasilenie perystaltyki przewodu pokarmowego i korzystnym wpływem na regulację cyklu wypróżnień. Preparaty w postaci proszku można spożywać bezpośrednio lub stosować jako dodatek do posiłku np. jogurtu lub wypić po zmieszaniu z płynem. Należy pamiętać, aby w czasie stosowania produktów błonnikowych zwiększyć podaż płynów, zwłaszcza po bezpośrednim spożyciu w postaci proszku.

Preparatem, który powoli „podbija” rynek farmaceutyczny są również jagody Acai, która nazywana jest „sekretem długowieczności”. W jej składzie chemicznym wyróżnić można białko o wysokiej wartości biologicznej zawierające wszystkie aminokwasy egzogenne w zalecanych proporcjach. Jagoda Acai jest również bogata w błonnik pokarmowy, a także charakteryzuje się wysoką zawartością antyoksydantów oraz ich różnorodnością. Dzięki obecności polifenoli koncentrat z Acai hamuje tworzenie się złogów cholesterolu. Korzystną właściwością Acai jest także regulowanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi. I jest to właśnie kolejny istotny aspekt w walce z nadwagą.

Morwa biała

Wysoki poziom cukru stymuluje trzustkę do zwiększonej produkcji insuliny, a to właśnie hiperinsulinizm jest odpowiedzialny za zwiększenie masy ciała, a także jest istotnym czynnikiem rozwoju chorób metabolicznych. Istnieje szereg suplementów diety zawierających w swym składzie wyciąg z morwy białej, której działanie opiera się na efekcie hipoglikemizującym. Składnikami biologicznie aktywnymi liści morwy są alkaloidy o działaniu przeciwdiabetycznym: 1,5 dideoksy-1,5-imino-D-sorbitol (DNJ) oraz jego pochodne. DNJ hamuje enzymy zaliczane do alfa-glikozydaz (sacharaza, maltaza, izomaltaza, glikoamylaza), które są odpowiedzialne za rozkład cukrów i ich przygotowanie do wchłonięcia przez kosmki jelitowe. Preparaty z morwy białej (tabletki, herbaty) hamują glikemię poposiłkową oraz wydzielanie insuliny. Przeważnie zaleca się stosowanie 2-3 tabletek na pół godziny przed posiłkiem.

Przeprowadzono również badania, które wykazały iż do zahamowania aktywności alfa-glikozydaz potrzeba około 1 g liści morwy do przygotowania naparu w objętości 100 ml (temp. wody 98°C, czas parzenia około 3-5 min). Po 120 minutach od wypicia tak przygotowanego naparu poziom glikemii poposiłkowej ulega obniżeniu. Udowodniono także, że alkaloidy z ekstraktów liści obniżają poziom cukru we krwi poprzez obniżenie absorpcji glukozy z krwi. Liście zawierające DNJ korzystnie wpływają na poziom insuliny, a związki antyoksydacyje mogą zapobiegać powikłaniom cukrzycy.

Wyciąg z mangostanu

Na rynku farmaceutycznym pojawił się ostatnio także preparat zawierający w swym składzie wyciąg z Garcinia cambogia i Gymnema sylvestre oraz dodatek chromu. Kwas gymnemowy wykazuje działanie hipoglikemizujące poprzez zwiększenie uwalniania insuliny z komórek trzustki, hamowanie glukoneogenezy i zwiększanie użycia glukozy przez komórki. Substancja ta może jednak wywoływać biegunkę, nasilać diurezę, a także działać przeciwkaszlowo – mechanizmy te nie zostały jeszcze do końca zbadane. Wyciąg z mangostanu (Garcinia cambogia) zawiera natomiast kwas 3-hydroksycytrynowy, który powoduje zmniejszenie apetytu poprzez dezaktywację enzymów odpowiedzialnych za lipogenezę. Równocześnie kwas ten przyspiesza procesy metaboliczne i zapobiega gromadzeniu się tłuszczu w tkankach. Może jednak powodować hipoglikemię. Połączenie zatem dwóch wyciągów o działaniu hipoglikemizującym w jednym preparacie powinno być stosowane ostrożnie i z dodatkową kontrolą glikemii.

Zielona kawa

Coraz częściej farmaceuci w aptekach są również pytani o preparaty zawierające wyciąg z zielonej kawy. Występuje on jako suplement diety także w połączeniu z fasolaminą oraz chromem. Składnikiem czynnym ziaren zielonej kawy jest kwas chlorogenowy (CGA) należący do polifenoli. CGA wykazuje korzystne właściwości na metabolizm glukozy, gdyż zmniejsza wchłanianie cukru z przewodu pokarmowego, a także uwrażliwia tkanki na działanie insuliny. Przeprowadzono badania, które wykazały, iż stosowanie kwasu chlorogenowego w dawce 700-1050 mg/dobę w czasie 22 tygodni, przez osoby z nadwagą, spowodowało spadek wagi o około 8 kg, przy czym wartość kaloryczna diety uczestników badania nie przekraczała 2500 kcal/dobę.

Fasolamina blokuje natomiast działanie enzymu alfa-amylazy, który jest odpowiedzialny za metabolizowanie węglowodanów pochodzących ze skrobi. Chrom zaś wchodzi w skład czynnika tolerancji glukozy (GTF), wzmagającego działanie insuliny i zapobiegającego wahaniom glukozy we krwi.

Kofeina

Składnikiem często występującym w suplementach diety jest także guarana z rośliny Paulinia cupana. Są to prażone, zmielone i wymieszane z wodą wysuszone nasiona, które zawierają trzykrotnie więcej kofeiny aniżeli ziarna kawy i działają nawet do 6 godzin. Guarana zawiera także teobrominę, saponiny i garbniki katechinowe. Preparaty zawierające połączenie ekstraktów z zielonej herbaty, gorzkiej pomarańczy, zielonej kawy, guarany, imbiru, pieprzu kajeńskiego i chromu przyspieszają proces przemiany materii, wspomagają pracę enzymów odpowiedzialnych za rozpad komórek tłuszczowych, a także selektywnie stymulują tkankę tłuszczową poprzez pobudzanie receptorów beta. Są jednak przeciwwskazane u osób z chorobami krążenia, ze względu na dużą dawkę kofeiny.

Preparaty dwufazowe

Na rynku farmaceutycznym pojawiły się także preparaty dwufazowe, których zasadą działania jest dostosowanie do zmieniającego się w ciągu dnia metabolizmu. Preparaty te występują w postaci tabletek przeznaczonych do stosowania rano i wieczorem. Składniki znajdujące się w tabletkach, które powinny być stosowane rano mają za zadanie wpływać na wspomaganie procesów przemiany węglowodanów oraz zapobiegać wchłanianiu tłuszczów. Natomiast składniki znajdujące się w tabletkach przeznaczonych do stosowania wieczorem mają na celu zmniejszenie apetytu, wspomaganie metabolizmu oraz hamowanie gromadzenia się tłuszczu. Wśród składników preparatów dwufazowych wyróżnić można kompleks wyciągu z alg brunatnych, pestek winogron, wyciąg z gorzkiej pomarańczy, zielonej herbaty, mate, spirulinę, wyciąg z Garcinia cambogia i ostryżu długiego.

Liście senesu

Preparatami nadużywanymi przez pacjentów w walce z nadwagą są herbatki oraz tabletki o działaniu przeczyszczającym, zawierające w swym składzie liście senesu wąskolistnego i ostrolistnego. Surowce te są bogate w glikozydy antracenowe (sennozydy), pochodne aloeemodyny i reiny. Bakterie jelitowe rozkładają glikozydy antracenowe do anrachinonów, a produktem degradacji jest reinoantron o działaniu przeczyszczającym. Mechanizm działania tych środków opiera się na zwiększeniu wydzielania wody do jelita, a także pobudzaniu skurczy okrężnicy, co przyspiesza przesuwanie się mas pokarmowych. Efekt przeczyszczający powoduje utratę masy ciała, co jest związane również z utratą wody z organizmu.

Warto uczulać pacjentów i przestrzegać przed nadmiernym stosowaniem preparatów bazujących na liściach senesu, gdyż jego przewlekłe stosowanie, choć dające wymierne efekty mogące zachęcać do dalszego stosowania, może okazać się zgubne dla zdrowia. Jest wiele przeciwwskazań do stosowania preparatów z liści senesu (stosowanie glikozydów nasercowych, leków moczopędnych, adrenokortykosteroidów, choroba Crohna), a także wiele działań niepożądanych związanych z jego stosowaniem przewlekłym (zaburzenia gospodarki wieloelektrolitowej, zaburzenia rytmu serca, osłabienie naturalnej perystaltyki jelit).

VLCD

Nieodłącznym elementem procesu odchudzania jest także odpowiednio zbilansowana dieta. Jedną z metod wykorzystywanych w leczeniu otyłości jest stosowanie diet niskoenergetycznych (VLCD, very low calorie diet), które dostarczają 200-800 kcal na dobę. Zostały one opracowane pod kątem osób hospitalizowanych – są to diety wysokobiałkowe oraz niskowęglowodanowe i niskotłuszczowe. Są one wzbogacone w mikroelementy, witaminy i niezbędne kwasy tłuszczowe. Kaloryczność i skład diety powodują wytworzenie się w organizmie stanu ketozy, która hamuje odczuwanie głodu. Początkowa szybka utrata masy ciała jest spowodowana zużyciem zapasów glikogenu i zwiększoną diurezą. Jednak wdrożenie takiego postępowania powinno odbywać się pod kontrolą i na zalecenie lekarza, gdyż istnieje wiele przeciwwskazań do stosowania diety VLCD.

Walka ze zbędnymi kilogramami powinna wiązać się przede wszystkim z chęcią zmiany stylu życia. Suplementy diety to tylko środki wspomagające osiągnięcie upragnionego celu – szczupłej sylwetki, której widok w lustrze będzie cieszył tym dłużej im zdrowiej będziemy się odżywiać i im większa aktywność fizyczna będzie towarzyszyć nam w codziennym życiu.

Podobne wiadomości

Nie ma możliwości dodania komentarza