fot. depositphotos.com

Brodawki skórne – kurzajki

Kurzajki są bardzo częstym problemem dermatologicznym u dzieci i młodzieży, a także u osób z obniżonym poziomem odporności. W leczeniu stosuje się m.in. kwas salicylowy lub kwas mlekowy, które posiadają właściwości keratolityczne.

Brodawki zazwyczaj przenoszone są z jednej osoby na drugą, bądź na inne okolice ciała u tej samej osoby, polegają natomiast na łagodnej proliferacji naskórka lub błon śluzowych w wyniku miejscowego zakażenia.

Przyczyny

Czynnikiem, który wywołuje chorobę jest wirus brodawczaka ludzkiego (human papilloma virus – HPV). Wirus ten należy do wirusów DNA, zawiera 8 genów, które kodują różne białka, te zaś (głownie białko E6 i E7) odpowiadają za stymulację proliferacji zakażonych keratynocytów i dzięki temu tworzenie zmian skórnych i brodawek. Początkowo uważano, że za wszystkie rodzaje brodawek odpowiada ten sam wirus, a różnice morfologiczne wynikają głównie z ich lokalizacji. Dopiero w latach 70. odkryto wirusy, które odpowiadają za wystąpienie brodawek u ludzi oraz, że istnieje wiele ich odmian. Do dziś za pomocą technik molekularnych wyodrębniono około 100 typów wirusów brodawczaka ludzkiego, które można podzielić m.in. na wirusy skórne, wirusy błon śluzowych oraz wirusy odpowiedzialne za rzadką chorobę genetyczną – epidermodysplasia verruciformis.

HPV namnaża się tylko w komórkach proliferujących, w tym komórkach nabłonka i naskórka. Zakażając owe tkanki wywołuje efekt cytopatyczny, czyli łagodny przerost nabłonka, określany mianem brodawki, których zakaźność jest dość duża. Do zakażenia wirusem może dojść w wyniku kontaktu z osobą posiadającą zmiany wywołane przez HPV lub materiał biologiczny, czyli komórki naskórka lub nabłonka, które zawierają DNA wirusa. Wśród najbardziej rozpowszechnionych typów schorzenia należy wymienić brodawki zwykłe (verrucae vulgares), brodawki stóp (verrucae plantares) oraz brodawki płaskie (verrucae planae).

Brodawki zwykłe

Jest to rodzaj brodawek, który występuje najczęściej na dłoniach, dlatego nazywane są brodawkami rąk, mimo iż mogą być zlokalizowane na skórze całego ciała, również na błonach śluzowych, jednak zwykle są to palce rąk, wały okołopaznokciowe, a niekiedy umiejscawiają się pod płytką paznokciową. Przybierają postać grudek naskórkowych o nierównej hiperkeratotycznej powierzchni lub tworzą przerosłe skupienia. Mogą utrzymywać się przez wiele miesięcy i ustępować samoistnie, związane są z infekcją wirusem HPV-2, HPV-4 i HPV-7.

Brodawki stóp

Tego typu brodawki pojawiają się na podeszwach stóp i przeważnie są to pojedyncze, głębokie wykwity skórne, które bywają bolesne szczególnie podczas chodzenia. Odróżnia je od odcisków fakt, że po zdjęciu zewnętrznej warstwy naskórka uwidaczniają się małe punktowe krwawienia. Mimo, że klasyfikuje się je do brodawek stóp, mogą pojawić się na dłoniach i w okolicach wałów paznokciowych. Po ustąpieniu tego typu brodawek pojawiają się charakterystyczne zasinienia, często prawie czarne, czego przyczyną są uszkodzenia naczyń krwionośnych z mikrowylewami krwi. Czynnikiem wywołującym jest wirus HPV-1 lub HPV-2.

Brodawki płaskie lub młodocianych

Nazwa tego rodzaju brodawek jest dość mylna, ponieważ mogą one występować u osób w różnym wieku. Jeżeli organizm osoby zakażonej jest osłabiony, zmiany mogą utrzymywać się przez wiele lat. Są płaskie, dobrze odgraniczone i mogą być wyniesione ponad poziom otaczającej skóry. Mają tendencję do zlewania się i często linijnego układania, szczególnie w miejscu zdrapania. Najczęściej pojawiają się na grzbietach rąk i twarzy, ale mogą umiejscawiać się na całym ciele.

Celem leczenia chorego zarażonego wirusem HPV, jest przede wszystkim poprawa wyglądu zmienionych chorobowo miejsc oraz estetyka. Należy mieć na uwadze, iż dobierając właściwy preparat lekarz bądź farmaceuta przyczynia się więc do eliminowania dyskomfortu psychicznego związanego z obecnością zmian chorobowych. Dotychczas nie odkryto leku, który swoiście niszczyłby wirusa HPV, dlatego żadna ze stosowanych metod leczenia nie jest skuteczna w 100 procentach.

Leczenie

Do głównych grup leków, które jako pierwsze polecane są pacjentom należą preparaty zawierające w swym składzie kwas salicylowy lub kwas mlekowy, które posiadają właściwości keratolityczne. Dzięki temu substancja niszczy naskórek zakażony wirusem, jednak należy pamiętać, aby preparaty nakładać wyłącznie na nieuszkodzoną skórę oraz unikać kontaktu ze skórą zdrową, ponieważ mogą wywoływać miejscowe podrażnienia. Stosowanie tego typu preparatów w leczeniu brodawek jest bezpieczną i dosyć skuteczną metodą, zaś na rynku farmaceutycznym dostępnych jest wiele preparatów gotowych lub składów leków recepturowych, które można dostosować do miejsca występowania kurzajki i wieku pacjenta. Zazwyczaj jest to leczenie pierwszego wyboru, szczególnie przy mniej rozległych zmianach.

Do innych metod leczenia substancjami chemicznych należy terapia pochodnymi kwasu octowego. Preparaty takie stosuje się raz w tygodniu ponieważ są dość silne i mogą powodować ciężkie uszkodzenia skóry, terapia ta może się również okazać bolesna.

W składzie preparatów stosowanych w leczeniu brodawek wirusowych znaleźć można również połączenie fluorouracylu i kwas salicylowego. Stosuje się go zewnętrznie, działa keratolitycznie i hamuje wzrost brodawek. Kwas salicylowy działa drażniąco i rozmiękczająco na rogową warstwę brodawki, dzięki temu ułatwia penetrację flourouracylu w głąb kurzajki. Przed zastosowaniem tego preparatu należy poinformować pacjenta, że nie może być on używany w trakcie ciąży i karmienia piersią oraz, że może powodować podrażnienia i pieczenie skóry.

Metody niefarmakologiczne

Do niefarmakologicznych metod leczenia kurzajek można zaliczyć krioterapię. W trakcie leczenia stosuje się najczęściej ciekły azot w temperaturze -196 stopni C, który powoduje martwicę tkanek zakażonych wirusem HPV. Metoda jednak staje się w wielu przypadkach leczeniem drugiego rzutu, kiedy to inne sposoby zawodzą. Ciekły azot stosuje się w postaci aerozolu lub metodą kontaktową przy pomocy specjalnego aplikatora. W miejscu zastosowania krioterapii powstaje rumień, następnie pęcherz, który dalej pęka i złuszcza się. Zabieg można wykonywać w gabinetach lekarskich, ale dostępne są również preparaty z dokładnym opisem samodzielnego zastosowania.

Inną metodą leczenia jest terapia fotodynamiczna, polegająca na wychwytywaniu substancji światłouczulających przez zmienione chorobowo komórki oraz naświetlaniu światłem laserowym. Dochodzi wówczas do częściowej martwicy tkanek oraz stymulacji miejscowej odporności komórkowej. Metoda jest dość skuteczna, jednak wymaga specjalistycznej aparatury i częstych wizyt w gabinecie lekarskim.

Immunologia w walce z kurzajkami

W leczeniu pewnych rodzajów brodawek pomocne stają się również preparaty immunologiczne. Dostępny jest krem, który w swym składzie zawiera imikwimod, substancję indukującą syntezę cytokin prozapalnych, dzięki czemu aktywuje odporność wrodzoną i nabytą. Preparat nie niszczy bezpośrednio wirusów, jednak powoduje zmniejszenie liczby kopii wirusów HPV. Wzmaga siły obronne organizmu, zapobiega nawrotom, jest wygodny w stosowaniu i bezpieczny zarówno u dorosłych, jak i dzieci.

Współczesne metody leczenia brodawek

Chemiczne Fizyczne Cytostatyczne Fotodynamiczne Immunomodulujący
kwas salicylowy, kwas dwu i trójchlorooctowy, kwas mlekowy, preparaty złożone wyłyżeczkowanie, wycięcie, krioterapia, laseroterapia 5-fluorouracyl, bleomycyna preparat fotouczulający z jednoczesnym naświetlaniem laserem imikwimod, interferon alfa-2b

 

Podobne wiadomości

Nie ma możliwości dodania komentarza